Çocuk Eğitiminde Ödül ve Cezanın Yeri

Isparta Belediyesi Sağlık İşleri Müdürlüğü tarafından ailelere yönelik verilen eğitimlerin altıncısı olan ‘Çocuk Eğitiminde Ödül ve Cezanın Yeri’ konulu seminer Öğretmenevi Toplantı Salonunda gerçekleştirildi.

Isparta Belediyesi Sağlık İşleri Müdürlüğü Aile ve Psikolojik Danışma Merkezi Psikoloğu Havva Deniz tarafından ailelere yönelik verilen eğitimde disiplinin tanımı, temel amacı hakkında bilgiler verildi. Disiplinin üç temel amacının bulunduğuna işaret eden Aile ve Psikolojik Danışma Merkezi Psikoloğu Havva Deniz, “Bunlar, sevgi ve güven ilişkisini geliştirmek, benlik değerinin temelini anlatmak, başkalarını anlayıp ve onların kişiliklerine saygı göstererek model görevini geçekleştirmektir” dedi. Ödül ve ceza vermenin amaçlarının ne olduğundan da bahseden Psikolog Havva Deniz, “Çocuklarda istenilen olumlu davranışı pekiştirmek, istenmeyen olumsuz davranışı söndürmek için ödül-ceza sistemini geliştirmek ve kullanmak etkili bir yöntemdir” görüşlerinde bulundu. Ödül ve cezanın yerinde, zamanında, gerekli durumlarda ve gerektiği dozda uygulanması gerektiğine dikkat çeken Aile ve Psikolojik Danışma Merkezi Psikoloğu Havva Deniz, ödül ve cezanın tanımını yaptı. Deniz, “Çocuklara davranış kazandırmak ya da gerçek öğrenmeyi sağlamak için ödülle iş yaptırmak yanlıştır” uyarında bulundu. Çocuğun ihtiyaçlarının koşulsuz giderilmesi ile ilgili de bilgiler aktaran Havva Deniz, çocuğun ihtiyaçlarının eğitimde araç olarak kullanılamayacağını aktarırken, “İhtiyacı koşulsuz olarak giderilen çocuklarda ruhsal rahatlama ve yakınlık hissi, koşullu olarak giderilen çocuklarda ise huzursuzluk, inatçılık gibi davranış problemleri görülür” görüşlerinde bulundu. Normal şartlarda sadece beklenmedik ödüllerin beyinde dopamin salgılattığına değinen Aile ve Psikolojik Danışma Merkezi Psikoloğu Havva Deniz, “Ödül vererek çok iş yaptırabiliriz ama yaratıcılığı ve eleştirel düşünmeyi sağlayamayız” derken, bir ortamda ödül, ceza, rekabet gibi değerlendirme ve yargılama ortamı varsa çocukların genelde performans odaklı olmayı seçtiğini söyledi. Birçok araştırmanın çocuklara ödülle değerli bir iş yaptırılırsa, çocuğun iyi olma hakkı elinden alınmış gibi hissettiğini kaydeden Havva Deniz, çocukların büyük ölçüde öğrenme konusunda anne ve babalarını model aldığını dile getirdi. Ödül verilirken dikkat edilmesi gereken hususlar ile yine ceza verilirken izlenmesi gereken yol haritasına ilişkinde değerlendirmelerde bulunan Aile ve Psikolojik Danışma Merkezi Psikoloğu Havva Deniz, çocuklara sorumluluk kazandırma şekilleri hakkında da detaylı bilgiler verdi.